ANALIZË E VEPRËS PENALE TË KRIMIT KIBERNETIK SIPAS STANDARDEVE NDËRKOMBËTARE

Abstract

Zhvillimi teknologjik dhe lindja e internetit në veçanti, kanë çuar në krijimin e një kanali të ri komunikimi, i cili ende konsiderohet si revolucioni i shekullit. Ky zhvillim jo vetëm përfaqëson aftësinë për të dërguar, ose marrë informacion midis njerëzve, të ndodhur në distancë dhe në vende të ndryshme të botës por, së bashku me përdorimin e sistemeve kompjuterike, përbën mjet për kryerjen e veprave penale. Disa lloje të krimit tradicional, si vjedhja e informacionit, mashtrimi, spiunazhi, pedofilia dhe terrorizmi, tani mund të kryhen edhe përmes sistemeve të reja digjitale. Ky punim analizon historikun, përkufizimin, legjislacionin ndërkombëtar dhe vendas mbi krimin kibernetik, duke u fokusuar veçanërisht në rolin e Konventës së Budapestit dhe NATO-s në luftën kundër aktiviteteve kriminale kibernetike. Disa shtete të prekura nga këto sulme, shohin të nevojshme, përveç aplikimit të konventave ndërkombëtare edhe nevojën e ndërhyrjes së NATO-s, si organizatë e sigurisë për të shqyrtuar, krijuar politika për mbrojtjen kolektive kibernetike, si dhe për mundësinë e aktivizimit të nenit 5 të Kartës së NATO-s. Gjithashtu, në këtë punim do analizohet dhe sulmi kibernetik që pësojë Republika e Shqipërisë më 15 korrik 2022. Në fund të këtij punimi, do të trajtohen sfidat që lidhen me adresimin dhe parandalimin e krimit kibernetik, duke theksuar kompleksitetin dhe natyrën në zhvillim të këtij kërcënimi global. Gjetjet evidentojnë nevojën emergjente për bashkëpunim dhe për masa më të forta për të luftuar krimin kibernetik në mënyrë efektive në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar.